«Қосымша білім – табысқа жету арқылы білім беру. Инклюзивті тәжірибе».

«Қосымша білім – табысқа жету арқылы білім беру. Инклюзивті тәжірибе».

Сухопарова Ирина Викторовна,

Қосымша білім беру педагогі

"Арман" БЖШО Щучинск қ.,

«Гимнастика» секциясы.

Егер гүлдің тезірек гүлдегенін қаласаңыз,

оның күлтелерін күштеп ашудың қажеті жоқ,

оның ашылуына жағдай жасау жеткілікті.

Л.Толстой

Ерекше білім беру қажеттіліктері бар баланың дамуына ықпал ететін жұмысты неден бастау керек.

Балаларға қосымша білім беру саласындағы инклюзивті білім беру «педагогикалық түйсігі» негізінде құрылады, дамиды, өйткені педагогтің инклюзия жағдайында мүмкіндігі шектеулі балалармен жұмыс істеу үшін диагностикалық, әдістемелік, психологиялық құралдары жоқ. Щучинск қаласының "Арман" балалар-жасөспірімдер шығармашылық орталығы 13 жыл бойы тәрбиеленушілердің өте күрделі санатымен — ерекше білім беру қажеттіліктері бар балалармен жұмыс істейді. Біз балаларға қосымша білім берудің әртүрлі бағыттарында инклюзивті білім беруді жүзеге асыруға тырысамыз, бірақ көбінесе дене шынықтыру, спорт және өнер саласында басымдық береміз.

Бүгін Мен сіздермен ерекше білім беру қажеттіліктері бар баланың дамуына ықпал ететін жұмысты неден бастау туралы тәжірибеммен бөлісемін.

«Емдік-сауықтыру дене шынықтыру» бағдарламасы менің үйірмеде айналысатын балалар үшін бейімделген және жеке әзірленген. Менің бағдарламамның бағыты: сауықтандыру-оңалту. Бағдарламаның мақсаты: жеке тұлғаны жан-жақты дамыту, балалардың мотор, ақыл-ой, әлеуметтік-тұрмыстық дағдыларын дамытуға кешенді көзқарасты қамтамасыз ету және олардың дене шынықтыру құралдарымен әлеуметтік бейімделуіне жәрдемдесу, оқушылардың қимыл белсенділігі мен ұтқырлығын емдік-сауықтыру дене шынықтыру құралдарымен арттыру.  

Бағдарламаны құру кезінде осы бағдарламаға Білім беру қызметін ұйымдастырудың мазмұнына, нысандары мен әдістеріне өзгерістер енгізілуі мүмкін екенін ескеру қажет Бағдарламаны құру кезінде осы бағдарламаға Білім беру қызметін ұйымдастырудың мазмұнына, нысандары мен әдістеріне өзгерістер енгізілуі мүмкін екенін ескеру қажет.

Сабақ құрылымында кіріспе және қорытынды бөлім уақыт бойынша негізгі бөлімнен асуы мүмкін. Жоспарланған сабақтардың тақырыбы балалардың жағдайына байланысты өзгеруі мүмкін (жүйкенің қозуы, летаргия, агрессивтілік). Қазіргі уақытта «Емдеу – сауықтыру дене шынықтыру» үйірмесіне 16 тәрбиеленуші қатысады. Үйірме тәрбиеленушілері түрлі ауруларға шалдыққан. Бұл әр түрлі сыныптағы, әр түрлі жастағы, жыныстағы, әртүрлі аурулардан зардап шегетін және дене шынықтыруға психологиялық тұрғыдан дайын емес балалар. Ерекше мүмкіндіктері бар балалардың ауруларының 70%-ы БЦП-не келеді (4 оқушы).

«Емдік – сауықтыру дене шынықтыру» топтарындағы сабақтар – бұл  дене жаттығуларын ауруларды емдеу және аурулардың, жарақаттардың, артық жұмыстың және басқа да себептердің салдарынан бұзылған немесе жоғалған ағза функцияларын қалпына келтіру құралы ретінде арнайы пайдалануға бағытталған.

Емдік дене шынықтыруда дене жүктемелері дене әрекет қабілеттілігі мен денсаулық деңгейін арттыру немесе қолдау мақсатында пайдаланылады. Педагог баланың жеке ерекшеліктері, оның физикалық даму деңгейі, дәрігердің ұсыныстары және оның моторикасы мен дағдыларының жай-күйі туралы нақты түсінікке ие болуы керек. Сабақтар аптасына 1 рет, ұзақтығы 1,5 сағат топтық және жеке түрде өтеді. Сабақ құрылымында кіріспе және қорытынды бөлім уақыт бойынша негізгі бөлімнен асуы мүмкін. Барлық жаттығулар баяу немесе орташа қарқынмен өткізіледі және бірнеше рет қайталанады, тыныс алу жаттығулары физикалық жаттығулармен ауысады.

Балаларды белсенді ету мақсатында ақпараттық-коммуникациялық құралдарды пайдаланамын, балаларға бейнероликтерді, слайдтық презентацияларды жиі көрсетемін, музыкалық сүйемелдеуді қосамын.

Ағылшын тілінен аударғанда «инклюзия» термині «қосылу» дегенді білдіреді. Инклюзивті білім беру ерекше білім берілуіне қажеттілігі бар балаларды қоса алғанда, барлық білім алушыларға ұжым өміріне толық көлемде қатысуға, араласуға мүмкіндік береді.

Мен сауықтыруға бағытталған сабақтарды өткізуді ұсынамын, бірқатар әдістемелік ережелерді сақтау қажет: жүктемелердің қарқындылығы мен ұзақтығын біртіндеп арттыру, қолданылатын құралдардың әртүрлілігі, сабақтардың жүйелілігі.

         Сөз соңында айтарым, жұмысты бастаудан қорқудың қажеті жоқ, тек бастау керек. Сіз балалардың жарқыраған көздерін көресіз. Әрі барлығы өз орнына келеді.